Nakazują wymianę starych kotłów, wprowadzają częściowy lub całkowity zakaz palenia węglem lub drewnem – na terenie województwa dolnośląskiego obowiązują trzy uchwały antysmogowe: dla województwa dolnośląskiego, dla Wrocławia, dla uzdrowisk w województwie dolnośląskim. Zgodnie z wprowadzonymi przez nie regulacjami, od 1 lipca 2024 r. nie będzie można używać instalacji niespełniających wymagań odpowiadających klasie 3 pod względem granicznych wartości emisji pyłu.

Uchwały przyjął sejmik województwa dolnośląskiego dla poprawy jakości powietrza poprzez wprowadzenie ograniczeń lub zakazów w zakresie stosowanego do ogrzewania paliwa oraz wykorzystywanych instalacji do ogrzewania oraz przygotowywania posiłków i ciepłej wody użytkowej.

Ograniczenia i zakazy określone w uchwale dotyczą wszystkich użytkowników urządzeń o mocy do 1 MW w województwie, w których następuje spalanie paliw stałych, czyli użytkowników kotłów oraz pieców i kominków na paliwo stałe.

Uchwały wprowadzają następujące regulacje:

* od 1 lipca 2018 r. nowo oddane kotły muszą spełniać wymagania ekoprojektu odnośnie emisji cząstek stałych (pyłu) oraz nie mogą posiadać rusztu awaryjnego; 

* od 1 lipca 2018 r. nowo oddane kominki muszą spełniać wymagania ekoprojektu odnośnie emisji cząstek stałych (pyłu), dopuszcza się stosowanie urządzeń zapewniających redukcję emisji pyłów;

* od 1 lipca 2024 r. będzie obowiązywał zakaz używania instalacji niespełniających wymagań odpowiadających klasie 3 pod względem granicznych wartości emisji pyłu;

* od 1 lipca 2028 r. będzie obowiązywał zakaz używania instalacji niespełniających wymagań odpowiadających klasie 3 i 4 pod względem granicznych wartości emisji pyłu.

Za nieprzestrzeganie uchwały grozi kara grzywny w wysokości do 5000 zł.

Więcej informacji na stronie internetowej www.czystezasady.pl. 

Co to oznacza dla mieszkańców?

Główną normą emisyjną dla domowych kotłów jest norma PN-EN 303-5:2012. To z niej pochodzą klasy emisyjne, z klasą 5. na czele. Normowana jest emisja: tlenku węgla, substancji smolistych, pyłów oraz minimalna wymagana sprawność. Odrobinę zaostrzone wymagania wprowadza dyrektywa Ecodesign (w języku polskim tłumaczona jako ekoprojekt), która weszła w życie na początku 2020 roku, ale w uchwałach antysmogowych i programach dotacji jest obecna już prawie 5 lat. 

Aktualna norma PN-EN 3030-5:2012 wprowadza trzy klasy emisyjne kotłów:

klasa 3 - najniższa w tej odsłonie normy, obejmuje niektóre z prostych kotłów dziś nazywanych „kopciuchami” oraz wybrane kotły podajnikowe.

klasa 4 - średnia – obejmuje bardzo małą liczbę kotłów, ponieważ, kiedy pojawiła się w 2012 r., dotacje były udzielane na zakup pieca 5. klasy i producenci raczej próbowali uzyskać od razu tę klasę.

klasa 5 - najwyższa, a od 2017 roku jedyna dozwolona dla nowo sprzedawanych kotłów. Kocioł 5. klasy emituje ponad 90% mniej zanieczyszczeń.

Jaką klasę ma zatem mój kocioł?

Na 90% – żadną. Do 2017 roku nie było prawnego wymogu w tym temacie, więc najtańsze proste kotły przeważnie w ogóle nie były badane pod kątem emisji. Potocznie nazywa się je kotłami bezklasowymi lub „kopciuchami”. Gdzie szukać informacji o klasie kotła? Na tabliczce znamionowej na obudowie oraz w instrukcji obsługi i innych papierach dołączonych do kotła. Musi się tam pojawić przynajmniej wzmianka, że kocioł spełnia wymagania klasy 3., 4. lub 5. według normy PN-EN 303-5:2002 lub PN-EN 303-5:2012. Tabliczka znamionowa jest tylko wskazówką. Ostatecznym dowodem na klasę kotła jest certyfikat, który producent powinien był dostarczyć razem z kotłem przy zakupie. Jeśli go nie masz, bo nie było lub zaginął – dobijaj się u producenta.

Którą klasę ma mój piec/kominek?

Norma emisyjna PN-EN 303-5:2012 dotyczy wyłącznie kotłów. Piece i kominki – „miejscowe ogrzewacze pomieszczeń” – sprzedawane od 2022 roku muszą spełniać wymagania emisji i sprawności nakreślone przez dyrektywę Ecodesign. Są one podobne do tych, których stosuje się wobec kotłów. Niższa jest wymagana sprawność: dla pieców typu koza, min. 65%.

Nie ma bufora - nie ma 5. klasy

Kotły zasypowe (bez podajnika) mogą spełnić wymagania 5. klasy, ale wymagają do tego instalacji w komplecie z buforem ciepła. Kocioł zasypowy 5. klasy zainstalowany bez bufora nie spełnia wymagań 5. klasy, czyli za jego użytkowanie w większości województw z uchwałami antysmogowymi już grozi kara.

Przypominamy, że w sytuacji wymiany źródła ogrzewania właściciele lub zarządcy budynków zobowiązani są do złożenia w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB) nowej deklaracji dotyczącej źródeł ciepła i spalania paliw. Obowiązek złożenia deklaracji ciąży na właścicielach lub zarządcach wszystkich budynków – mieszkalnych i niemieszkalnych, w tym jednorodzinnych, wielorodzinnych czy handlowo-usługowych.

Osoby, które chciałyby wymienić źródło ciepła, mogą starać się o dofinansowanie. Właściciele domków jednorodzinnych – z programu „Czyste Powietrze”, właściciele mieszkań w domach wielorodzinnych – z programu „Ciepłe Mieszkanie”.

Niezbędne informacje znajdziecie Państwo w zakładce:

https://www.jaworzyna.net/program-quot-czyste-powietrzee-quot

https://www.jaworzyna.net/program-priorytetowy-quot-cieple-mieszkanie-quot

foto: zdjęcie jest tylko ilustracją do tekstu